Tàu vũ trụ MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile Evolution), được phóng lên bởi NASA vào năm 2013, đã mang đến cho chúng ta cái nhìn rõ ràng hơn về khí quyển mỏng manh và bí ẩn của Sao Hỏa. Với mục tiêu chính là nghiên cứu cách khí quyển hành tinh đỏ thay đổi theo thời gian, MAVEN đã đóng góp những thông tin quan trọng về sự mất mát của khí quyển, vai trò của gió Mặt Trời và những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tồn tại nước trên Sao Hỏa.
Khí quyển của Sao Hỏa hiện tại rất mỏng, chủ yếu bao gồm CO2 và có áp suất thấp hơn nhiều so với Trái Đất, khiến nước không thể tồn tại ở dạng lỏng trên bề mặt. Tuy nhiên, qua các dữ liệu từ MAVEN, chúng ta đã biết được rằng hành tinh này từng có một bầu khí quyển dày hơn nhiều, và MAVEN đã giúp làm sáng tỏ những cơ chế đằng sau sự mất mát này. Với những khám phá từ MAVEN, chúng ta đang dần hiểu rõ hơn về cách Sao Hỏa từng có khả năng hỗ trợ sự sống, và các yếu tố khiến khí quyển của nó biến mất theo thời gian.
Vai Trò Của MAVEN Trong Việc Nghiên Cứu Khí Quyển Sao Hỏa
MAVEN được thiết kế đặc biệt để nghiên cứu tầng trên cùng của khí quyển Sao Hỏa, nơi tương tác với gió Mặt Trời và bị mất dần vào không gian. MAVEN đã theo dõi tốc độ mất mát khí quyển của Sao Hỏa và xác định rằng gió Mặt Trời, một luồng hạt tích điện phát ra từ Mặt Trời, đã thổi bay khí quyển hành tinh này trong hàng tỷ năm qua. Điều này đã làm giảm đáng kể áp suất khí quyển và khiến nước lỏng không thể tồn tại trên bề mặt hành tinh đỏ.
MAVEN cũng đã phát hiện ra rằng quá trình mất khí quyển trên Sao Hỏa diễn ra mạnh mẽ hơn trong các sự kiện bão Mặt Trời, khi năng lượng từ Mặt Trời tăng đột biến và tác động mạnh mẽ hơn đến bầu khí quyển của Sao Hỏa. Những sự kiện này khiến tốc độ mất mát khí quyển tăng lên gấp nhiều lần, làm giảm khả năng tồn tại của bầu khí quyển dày đặc và nước trong lịch sử của Sao Hỏa.
Khí Quyển Sao Hỏa Và Sự Mất Mát Nước
Một trong những câu hỏi quan trọng mà MAVEN đã giúp trả lời là tại sao Sao Hỏa lại mất đi lượng nước lớn mà nó từng có. MAVEN đã theo dõi các phân tử nước và tìm ra rằng quá trình mất mát nước có liên quan mật thiết đến sự suy giảm của khí quyển. Khi khí quyển mỏng dần đi do tác động của gió Mặt Trời, nước trên bề mặt cũng bị bốc hơi và thoát ra ngoài không gian dưới dạng hơi nước.
MAVEN đã quan sát thấy các phân tử nước bị phân tách trong tầng khí quyển trên của Sao Hỏa bởi bức xạ cực tím từ Mặt Trời, tạo ra các nguyên tử hydro và oxy. Các nguyên tử này sau đó thoát ra khỏi hành tinh, góp phần vào sự mất mát nước. Quá trình này đã xảy ra liên tục trong hàng tỷ năm, dẫn đến việc Sao Hỏa dần trở thành một hành tinh khô cằn như ngày nay.
Những Tác Động Của Bão Mặt Trời Đến Khí Quyển Sao Hỏa
MAVEN đã giúp phát hiện những tác động mạnh mẽ của các cơn bão Mặt Trời đến bầu khí quyển Sao Hỏa. Khi các cơn bão này xảy ra, chúng mang theo một lượng lớn hạt tích điện từ Mặt Trời đâm vào bầu khí quyển của hành tinh đỏ, làm cho quá trình mất mát khí quyển diễn ra nhanh chóng hơn. MAVEN đã quan sát được rằng trong các sự kiện bão Mặt Trời lớn, lượng khí mất mát có thể tăng lên gấp nhiều lần so với các giai đoạn bình thường.
Những tác động của bão Mặt Trời không chỉ làm mất đi khí quyển mà còn có thể làm thay đổi cấu trúc của từ trường Sao Hỏa, gây ảnh hưởng đến khí hậu và địa chất của hành tinh này. MAVEN đã cung cấp dữ liệu chi tiết về cách mà bão Mặt Trời ảnh hưởng đến khí quyển và các quá trình khí hậu trên Sao Hỏa, giúp các nhà khoa học có cái nhìn rõ hơn về tương tác giữa Mặt Trời và hành tinh này.
Khí quyển Sao Hỏa
MAVEN đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình mất mát khí quyển của Sao Hỏa và các yếu tố đã ảnh hưởng đến sự thay đổi khí hậu của hành tinh đỏ. Thông qua các quan sát về sự tương tác giữa khí quyển Sao Hỏa và gió Mặt Trời, MAVEN đã làm sáng tỏ cách mà hành tinh này từng có bầu khí quyển dày đặc hơn và nước lỏng tồn tại trên bề mặt. Những phát hiện về việc bầu khí quyển bị thổi bay dần bởi gió Mặt Trời, cùng với ảnh hưởng của các sự kiện bão Mặt Trời, đã giải đáp một phần bí ẩn về lý do tại sao Sao Hỏa lại mất đi khả năng hỗ trợ sự sống. MAVEN cũng mở ra hướng nghiên cứu mới về các quá trình địa chất và khí hậu trên Sao Hỏa, giúp các nhà khoa học có thể dự đoán các điều kiện khí quyển trong tương lai và hiểu rõ hơn về các yếu tố thiên văn tác động đến hành tinh này. Các khám phá từ MAVEN không chỉ quan trọng đối với việc nghiên cứu Sao Hỏa mà còn cung cấp những thông tin giá trị cho các sứ mệnh thám hiểm trong tương lai, đặc biệt là những sứ mệnh có người lái. MAVEN là một ví dụ điển hình về vai trò quan trọng của tàu thăm dò trong việc khám phá các bí ẩn về sự tiến hóa và khả năng hỗ trợ sự sống của các hành tinh trong Hệ Mặt Trời.
0 Comments